Wat is de betekenis van werk vanuit christelijk perspectief?

Dit artikel is geschreven door Ruben Visser. Afgelopen studiejaar behaalde hij zijn diploma voor de Opleiding Theologie. Dit artikel schreef hij naar aanleiding van zijn afstudeerscriptie.

Wat is de betekenis van werk? Uit landelijk onderzoek blijkt dat voor steeds meer mensen hun dagelijkse werk vooral een instrumentele waarde heeft. Werk voorziet ons voornamelijk in persoonlijke ontwikkeling, sociaal contact en inkomen1. Ook christenen vinden het vaak moeilijk om aan hun dagelijkse werk betekenis toe te kennen. In het beste geval wordt werk gezien als een plek om te evangeliseren of om geld mee te verdienen voor de zending, in het slechtste geval wordt het gezien als iets waar veel te veel van onze tijd en aandacht naartoe gaat. Niet zelden horen we in de kerk dat mensen hun baan opzeggen of parttime gaan werken om voor een christelijke non-profit organisatie te gaan werken wat dan “werken in de wijngaard” of “werken voor het koninkrijk” wordt genoemd. Het gewone, betaalde werk, waar velen al snel toch 32-40 uur per week mee bezig zijn, wordt niet gezien als bijzonder godverheerlijkend.

De christelijke wereldbeschouwing laat echter zien dat werk niet alleen een instrumentele maar ook een intrinsieke waarde heeft.

De christelijke wereldbeschouwing laat echter zien dat werk niet alleen een instrumentele maar ook een intrinsieke waarde heeft. Hoewel de term wereldbeschouwing bij sommigen misschien associaties oproept van ingewikkelde filosofische constructies, heeft in feite iedereen een wereldbeschouwing. Het is hoe iemand antwoord geeft op de grote vragen zoals: “hoe hoort het leven te zijn?” “waarom is het leven niet is zoals het behoort te zijn?” en “wat moet eraan gedaan worden om het leven weer te maken zoals het moet zijn?”. De antwoorden hierop vormen doorgaans een min of meer samenhangend verhaal in drie ‘bedrijven’: Schepping, Zondeval en Verlossing. Hoewel deze termen natuurlijk een Bijbelse oorsprong hebben, hebben ook niet-gelovige mensen vaak weldegelijk (hoewel vaak niet uitgesproken) antwoorden op deze vragen. Ze richten bovendien hun leven daarop in en vinden op die manier hun plek binnen de verhaallijn. Op het moment dat je een aspect van het leven kunt verbinden aan de verhaallijn krijgt het betekenis.

Toegepast op dagelijks werk maakt het een groot verschil of je werk ziet als gevolg van de zondeval of als deel van de oorspronkelijke goede schepping. Het maakt bovendien een groot verschil of je de mensen met wie je werkt ziet als wezens die zijn geschapen naar het beeld van God of als resultaat van onpersoonlijke natuurkundige processen. Het maakt verschil of je de herstelde wereld ziet als een onstoffelijke, geestelijke wereld of als een tastbare wereld. Het maakt verschil of je gelooft dat mensen verantwoording af te leggen hebben aan God of niet. Het maakt verschil of je gelooft dat de uiteindelijke verlossing betekent dat God deze wereld vernietigt en opnieuw begint, of dat Hij deze wereld diepgaand in ere gaat herstellen.

De Christelijke wereldbeschouwing leert dat de hele schepping Gods goede plan is (en dus ook de opdracht om te werken)2. Het leert dat de hele schepping door de zonde is aangetast3 (en dus ook het deel wat wij nog wel eens onterecht “het Koninkrijk” noemen). Maar het leert ons ook dat de hele schepping (inclusief werk) verlost zal worden4.

In ons werk treden we op als Beelddrager van de God die doelgericht aan het werk ging om iets “zeer goeds” te maken. Iets uitbundigs, iets wat nooit eerder was gemaakt. Het is dus heel normaal om voldoening te vinden in ons werk. Tegelijkertijd hoeft het ons ook niet te verbazen als we, ondanks onze inspanning in ons werk, vaak te maken hebben met tegenslag, conflicten, teleurstellende opbrengsten en allerlei vormen van gebrokenheid. Dat is niet omdat werk een vloek is maar omdat de aardbodem vervloekt is als gevolg van het wanbeleid door de mens zoals omschreven in Genesis 3. De aarde die eerder zo gewillig haar vrucht had gegeven bracht sindsdien doorns en distels voort. Maar de schepping heeft hoop gekregen!5. En met goede reden; want de Timmerman van Nazareth heeft de vloek op Zijn schouders en de doorns op Zijn hoofd genomen. Hij heeft alle dingen met Zichzelf verzoend6 en roept Zijn volgelingen tot de bediening van de verzoening7. Er is geen enkele reden om deze bediening te beperken tot onze vrije tijd. Deze bediening laat zich uitstekend combineren met elke baan. Iedere christen is geroepen om vervreemding en gebrokenheid in zijn werkomgeving, in navolging van Christus en toegerust met de gaven van de Geest, moedig tegemoet te treden en verzoening te brengen in de wetenschap dat niets van wat we voor God doen tevergeefs zal zijn8. De Christelijke wereldbeschouwing heeft alles in huis om het gewone dagelijks werk, een glorieuze herwaardering te geven!

Aanbevolen literatuur:

  • Keller, Tim. 2013. Goed werk: Ons dagelijks werk en Gods plan voor de wereld. Franeker: Van Wijnen
  • Volf, M. 2001. Work in the Spirit. Eugene: Wipf and Stock publishers
  • Wolters. A. M. 1997. Schepping zonder grens: bouwstenen voor een bijbelse wereldbeschouwing. Amsterdam: Buijten & Schipperheijn.
  • Wright, N.T. 2010. Verrast door hoop. Franeker: Van Wijnen
  1. Ministerie van Algemene Zaken. (2020, 13 augustus). Waarde van werk in Nederland. Working Paper | WRR. https://www.wrr.nl/publicaties/working-papers/2020/01/15/waarde-van-werk-in-nederland ↩︎
  2. Gen.1:28 en 2:15 ↩︎
  3. Rom.8:22 ↩︎
  4. Hand.3:19-21 ↩︎
  5. Rom.8:21 ↩︎
  6. Kol.1:20 ↩︎
  7. 2Kor.5:18 ↩︎
  8. 1Kor.15:58 ↩︎

Uitgelichte berichten