In de 50 dagen tussen Pasen en Pinksteren bieden we, als Evangelisch College, gratis een Bijbelleeschallenge aan. We gaan dit jaar het Bijbelboek Exodus lezen. Het boek Exodus is één van de meest bekende Bijbelboeken van het Oude Testament.
De grote ommekeer in Exodus
Als we kijken naar het boek als geheel, dan zien we dat er een groot verschil zit tussen het begin en einde van het boek. Aan het begin van het Bijbelboek Exodus lijkt God afwezig te zijn. Maar aan het einde van het boek vult zijn heerlijkheid de tabernakel. Aan het begin zijn de Israëlieten slaven van de Egyptenaren. Aan het einde dienen ze God. Aan het begin worden ze gedwongen voorraadsteden voor de farao te bouwen. Aan het einde brengen ze juist vrijwillig offers om de tabernakel te bouwen. Aan het begin klagen ze over het werk dat hun opgedragen is, aan het einde voeren ze het werk aan de tabernakel met blijdschap uit.
De tussenliggende hoofdstukken laten zien dat deze ommekeer plaats vindt omdat God trouw is aan zijn verbond aan Abraham, Isaak en Jakob. Daardoor grijpt Hij in ten behoeve van het volk Israël. Ook in de eerste twee hoofdstukken, die waarin God afwezig lijkt te zijn, zien we al dat Hij trouw is en ingrijpt.
Gods trouw
In de eerste zeven verzen van Exodus 1 zien we al dat God trouw is. Zo wordt het nageslacht van Jakob, dat uit 70 zielen bestaat als het naar Egypte gaat, talrijk. In Exodus 1:7 gebruikt de schrijver vijf woorden om deze groei uit te drukken:
“werden de Israëlieten vruchtbaar en breidden zij zich overvloedig uit. Ze werden talrijk en uitermate machtig, zodat het land vol van hen werd.”
Met deze vijf verschillende woorden, zegt de schrijver in feite één ding, namelijk: God is trouw. Hij is trouw aan Zijn belofte aan Abram. In Genesis 15:5 zegt God tegen Abram: ‘Kijk toch naar de hemel en tel de sterren, als u ze kunt tellen. En Hij zei tegen hem: Zo talrijk zal uw nageslacht zijn.” In Exodus 1:7 lezen we dat deze belofte uitgekomen is. God lijkt afwezig, maar is wel degelijk handelend aanwezig.
Gods aanwezigheid
Farao, de koning van Egypte is echter niet blij met de vervulling van de belofte aan Abram. Integendeel. Hij ziet de zegen als een bedreiging en treft maatregelen om de zegen tegen te gaan. Zijn eerste maatregel is slavenarbeid (Exodus 1:11). Het is afschuwelijk wat farao doet, laat daar geen misverstand over bestaan. Maar de Israëlieten hadden kunnen weten dat dit zou gaan gebeuren. In Genesis 15:13 zegt God namelijk tegen Abram: “Weet wel dat uw nakomelingen vreemdelingen zullen zijn in een land dat niet van hen is; zij zullen hen dienen en men zal hen vierhonderd jaar onderdrukken.”
Dit ‘gezellige vooruitzicht’ wordt nu werkelijkheid voor de nakomelingen van Abraham. Waarschijnlijk werden de Israëlieten overvallen door de ellende van hun slavenarbeid, maar het verraste God niet. Hij wist het al lang van tevoren. Het viel niet buiten Zijn plan met de wereld. Integendeel: Hij gebruikte het om Zijn plan, Zijn werk in en door de Israëlieten, tot stand te brengen. Want ook in de ellende was en bleef Hij aan het werk. Dat wil niet zeggen dat de Israëlieten het lijden moesten opzoeken en verheerlijken. Het is niet hoe God het leven bedoeld heeft. Deze verzen in Exodus zeggen alleen: het gebeurt en God weet dat en Hij is erbij. Hij zal het gebruiken ter verheerlijking van Zijn naam.
Exodus 1:12 laat dat ook heel mooi zien: “Hoe meer zij het (= volk van de Israëlieten) onderdrukten, hoe talrijker het werd en hoe meer het zich uitbreidde, zodat zij (= de Egyptenaren) in angst verkeerden vanwege de Israëlieten.”
Zo werkt de maatregel die farao neemt, om Gods zegen voor de Israëlieten tegen te gaan, averechts uit. In plaats van afname van de bevolking, groeit de bevolking. In plaats van dat hij zich machtiger voelt en superieur over de Israëlieten, wordt hij banger. De naam van God wordt in deze eerste twaalf verzen niet genoemd. Hij lijkt afwezig. Maar als we wat beter kijken, blijkt dat Hij wel degelijk aanwezig is, want Hij zegent de Israëlieten met vruchtbaarheid. Hij is trouw aan Zijn belofte.
Betekenis voor nu
Het verhaal van Exodus 1:1-12 laat zien dat, ondanks dat God afwezig lijkt te zijn, Hij wel degelijk aanwezig is en zegent. Mocht je in een tijd van ellende zitten, en God afwezig lijkt te zijn, hoe kan bovenstaand verhaal je dan bemoedigen?
Bovenstaand stukje is slechts een kleine greep van wat er te ontdekken valt in Exodus. Wil je nog meer ontdekken in Exodus? Doe mee met onze Bijbelleeschallenge! Je kunt je gratis aanmelden via onderstaande knop. Je ontvangt dan elke werkdag een e-mail met uitleg over het Bijbelgedeelte van die dag, samen met een toepassing voor het dagelijks leven. Daarnaast ontvang je iedere zaterdag een kort videocollege, waarin een thema wordt uitgediept dat die week erop aan bod komt.
