De vierende vader

Onderstaand artikel komt uit ons Verwerkingsboekje voor Opwekking 2024. Benieuwd naar meer? Download of bestel het boekje.

Lees: Lukas 15:11-32 (gelijkenis ‘Verloren zoon’)

Jezus viert foute feestjes met het verkeerde volk. Hoe kan je nu zomaar aanschuiven bij verraders, viezeriken en veelplegers van grensoverschrijdend gedrag? De religieuze leiders spreken er schande van dat Jezus eet met zondaars (Luk.15:1-2). Tegen deze achtergrond schetst Lukas hoe Jezus daarop reageert met drie gelijkenissen waarin iets verloren is: een schaap, een muntstuk en een zoon. Die aandacht voor het verlorene, voor mensen in de marge, voor buitenstaanders die niet meer mee mogen doen, kenmerkt Lukas’ portret van Jezus. Deze Jezus – sociaal-culturele en religieuze grenzen overschrijdend – toont hoe God niet cancelt maar kansen biedt.

De gelijkenissen benadrukken de waarde van wat gevonden wordt. Daarom is er ook een opbouw: van één op honderd schapen, naar één op tien muntstukken, naar één van twee zoons. En elk verhaal eindigt met uitbundige vreugde. Iets kostbaars is teruggevonden – wie zou er niet blij zijn? Dát is het hart van Jezus’ boodschap aan de religieuze leiders: jullie horen te vieren, niet te veroordelen. Net als die trieste oudste zoon schuiven ze niet aan, maar keuren ze af (vs.25-32).

Hun reactie is in schril contrast met wie God ten diepste is, net als de ‘woede’ van de oudste zoon (vs.28) afsteekt bij het ‘medelijden’ van de vader (vs.20). God is als de herder, de vrouw en de vader, die niet verfoeien, maar feesten. Vooral de uitbundigheid van de vader is uitzonderlijk (vs.20-24). Oude mannen renden in die tijd niet, dat was onwaardig. Deze vader echter – zo stelt het Grieks – sprint door het dorp en maakt zo zichzelf niet alleen belachelijk, maar voorkomt ook dat zijn zoon zelf als beschaamde verschoppeling erdoorheen moet. Hij omhelst de zoon publiekelijk, herstelt zijn plek in de familie en organiseert een joekel van een feest: van een vetgemest kalf kon een heel dorp eten.

De uitbundigheid van de vader golft over zijn zoon heen. Het stof wervelt als hij de schandelijke terugkeer onderbreekt en zijn zoon om de hals vliegt. De woorden wervelen (vs.22-23) als hij de vernedering onderbreekt en zijn zoon eervol herstelt. En het dorp wervelt als hij de (in die cultuur gebruikelijke) veroordeling van zijn zoon onderbreekt en ze laat dansen van blijdschap. Golf na golf na golf. Ontregelend en uitbundig. Genade heeft iets grenzeloos. Het behoort te overdrijven. Genade kent geen teveel van het goede – het kan van het goede geen genoeg krijgen. En de thuiskomst van verdwaalden – welke verdwaalde ook – is geen goed nieuws, maar het beste nieuws ooit.

Gespreksvragen bij dit Bijbelgedeelte

  1. In het evangelie van Lukas heeft Jezus speciaal aandacht voor de mensen die aan de rand van de samenleving en de synagoge leven. Wie zitten vandaag de dag aan de rand van de kerk? Wie nemen we niet gemakkelijk mee naar Opwekking omdat hij/zij op afstand staat?
  2. Welk licht werpt het verhaal van de verloren zoon op hedendaagse vormen van cancelcultuur (afrekencultuur)? Wat leer je van Jezus om daar in de dagelijkse praktijk, wanneer je zo’n cultuur tegenkomt (in de kerk, op werk, bij vrienden of familie), anders in te staan?
  3. Wij kunnen niet alleen voor andere ‘verloren zoons’ als een afkeurende, oudste broer zijn, maar ook naar onszelf. Waarin ben jij niet gemakkelijk genadig voor jezelf? 
  4. God in zijn genade denkt niet volgens ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’, maar heeft iets overdadigs en uitbundigs. Een ongeremdheid die ‘keurige, calvinistische Hollanders’ kan verrassen en misschien ook uitdagen. Is er ruimte voor deze vorm van overvloed in jouw (geloofs)leven of is het vooral matig en spaarzaam? De Amerikaanse christelijke auteur Richard Foster noemt ‘vieren en vreugde’ een christelijke discipline: hoe kan jij groeien in deze discipline?
  5. De zoon hoefde alleen maar aan te komen lopen om door de vader te worden aanvaard. Wat moeten mensen bij jou doen voordat jij bereid bent hen te aanvaarden?

Uitgelichte berichten