Ze begonnen de Sprekersroute drie jaar geleden en hielden ook na het beëindigen van de opleiding contact: Eveline Bakker, Irma van den Boom, Erica Huisman en Rianne Zegelaar. Ze helpen elkaar onderling met de voorbereiding van preken en zijn zelfs een intervisiegroep begonnen. “Preken is best eenzaam.”
“Ik heb eigenlijk mijn hele leven al theologie willen studeren”, steekt Irma van wal. “Hoewel ik een andere richting ben ingeslagen, bleef dat verlangen knagen. Een volledige theologieopleiding naast mijn werk was teveel, daarom heb ik de laatste jaren verschillende cursussen bij het Evangelisch College gevolgd. De Sprekersroute leek me ook echt wat voor mij: een mooie combinatie van exegese, hoe daar een preek van te maken en het oefenen van het preken zelf. Inmiddels spreek ik af en toe in mijn eigen gemeente en onlangs heb ik de knoop doorgehakt: ik heb mijn baan opgezegd en ga in Leuven theologie studeren!”
Vlieguren maken
Rianne herkent zich in Irma’s ervaring: “Op mijn achttiende dacht ik: als ik een man was geweest, was ik theologie gaan studeren. In mijn kerkgenootschap was een vrouw op de kansel echter out of the question. Het werd daarom een taalkundige opleiding, waar ik helemaal geen spijt van heb gehad. Maar op mijn veertigste stond ik – ook samen met God – bewust stil bij wat ik nog wilde in het leven: toen bleek dat de wens om theologie te studeren nog steeds diep zat. Een volledige studie combineren met mijn gezin en eigen bedrijf ging niet lukken, maar de Sprekersroute van twee jaar was ideaal. Ondertussen heb ik meerdere keren gepreekt in mijn eigen en in andere gemeenten. Je leert veel in de opleiding, maar je moet vlieguren maken om het echt onder de knie te krijgen.”
Gelijkwaardigheid man-vrouw
Eveline ging de opleiding niet zo zeer in met de wens om in kerken te gaan preken. “Ik denk dat er in de christelijke wereld nog veel te winnen is als het gaat om de gelijkwaardigheid van man en vrouw. Ik sprak daarover al bij vrouwen- en gemengde groepen, maar het is natuurlijk ook een theologisch verhaal. Dáár wilde ik me meer in verdiepen, om zo een beter Bijbels onderbouwde boodschap te kunnen brengen. En dan gaat het niet alleen om de zogenaamde ‘zwijgteksten’, want er staat veel meer in de Bijbel over dat vrouwen en mannen zij aan zij functioneren in het Koninkrijk van God. Bij de Sprekersroute sprak de combinatie van exegese, hermeneutiek en homiletiek me aan. Ik hoop eraan bij te dragen dat meiden van achttien, jonge vrouwen met een passie zoals Irma en Rianne, niet op weerstand stuiten als ze theologie willen studeren en als theoloog een plek in de kerk willen innemen.”
Bij de Sprekersroute sprak de combinatie van exegese, hermeneutiek en homiletiek me aan.
Tot de kern komen
“Bij ons in gezin en kerk stond de Schrift vroeger heel centraal”, vertelt Erica. “Heel mooi, deze start, echter in het opgroeien merkte ik dat er meer nodig is om de Bijbel te verstaan en recht te doen aan zijn boodschap in elke tijd. Met de Sprekersroute hoopte ik daar de tools voor te krijgen: om op een geordende manier tot de kern te komen, te leren om bronnen aan te boren die mij door de Schrift heen kunnen leiden. De opleiding heeft mij persoonlijk in elk geval veel gebracht. Waar het verder toe leidt wacht ik nieuwsgierig af. Ik heb al in een woonzorgcentrum en tijdens een retraite gesproken en deze zomer ga ik een keer in mijn eigen gemeente voor.”
‘Bijbel is rijker geworden’
Zonder uitzondering kijkt het viertal positief op de opleiding terug. “Iets belangrijks wat ik heb geleerd, is om de vertaalslag van de Bijbelse verhalen naar nu niet te snel te maken, maar er eerst bij stil te staan in welke tijd en situatie ze zich oorspronkelijk afspeelden”, zegt Erica. “Hoe was de situatie toen Jezus die woorden uitsprak bijvoorbeeld, en welke impact hadden ze voor de mensen tóen? Als je die stap overslaat, mis je gemakkelijk de essentie. Voor mij is de Bijbel daardoor zoveel rijker geworden.”
Ik heb het gevoel dat ik een complete gereedschapskist heb meegekregen om een preek goed voor te bereiden en goed te houden.
Ook voor Rianne is haar manier van omgaan met de Bijbel veranderd. “Voorheen kon ik denken: ik wil over genade preken, en dan bij dat thema teksten uitzoeken. Maar ik heb geleerd om te beginnen met het doorworstelen van een stuk van de Bijbel en dat dáár dan een thema uit voortkomt. Gedegen en verantwoord – dat klinkt misschien saai, maar ik heb het gevoel dat ik een complete gereedschapskist heb meegekregen om een preek goed voor te bereiden en goed te houden. Ik had niet zo kunnen preken als ik nu doe zonder deze opleiding. En dat zou je ook niet moeten willen, denk ik.”
Eén tekst, verschillende preken
“Wat ik heel boeiend en leerzaam vond, was dat we verschillende keren allemaal dezelfde tekst opkregen en dat daar vervolgens allemaal verschillende preken uit voortkwamen”, vult Irma aan. “Het was soms echt verrassend wat een ander eruit had gehaald.” Eveline: “Een mooi aspect was ook het hele groepsgebeuren: ik vond het heel verrijkend om dingen met anderen te gaan delen. Ook heb ik geleerd dat je niet meteen van je stoel hoeft te vallen als iemand een andere mening heeft.” Irma: “Ja, dat heeft mij ook ontspanning gegeven. Je kon al je vragen stellen zonder dat je verketterd werd.”
Intervisie en feedback
Inmiddels is hun opleiding alweer een jaar geleden afgerond, maar er is dus nog steeds contact. “Destijds waren de contacten al goed: in de pauzes spraken we over dingen als hoe je preekbeurten regelt, hoe het is om als vrouw te preken, waar we in de praktijk tegenaan liepen”, aldus Rianne. Het idee van intervisie is naderhand ontstaan. Eveline: “Rianne en ik hadden al regelmatig contact rondom spreekbeurten. Preken is best eenzaam. Het is verrassend hoeveel het brengt om feedback te krijgen én te geven.” Om dit met meer mensen te doen, hebben Rianne en Eveline het voortouw genomen om met een groep van zeven intervisie te houden. “De eerste keer is inmiddels geweest. Daarbij kreeg iedereen twintig tot dertig minuten de tijd om iets in te brengen en te bespreken: een stukje preek, een pril preekidee, een bepaalde structuur.”
De anderen zijn dankbaar voor het initiatief. Erica: “Al tijdens de opleiding merkte ik dat er veel bemoediging uitgaat van feedback. Het is toch best persoonlijk wat je deelt in een preek. En als je graag het onderste uit de kan wil halen bij jezelf, is het heel leerzaam wat een ander je teruggeeft.”
Tekst: Gerdien Karssen
Sprekersroute
Met de Sprekersroute van het Evangelisch College en het Baptisten Seminarium volg je een toegespitst tweejarig studietraject rondom Bijbel, theologie en spreekvaardigheid. Het vakkenpakket brengt je naast inhoudelijke exegetische vaardigheden ook de mogelijkheid je spreekvaardigheid te trainen onder professionele begeleiding. Je leert zo niet alleen de Bijbel te lezen en te bevragen, maar ook uit te leggen en over te brengen aan anderen.
