Interview Ilse Visser: Vanuit passie op zoek naar de vertaalslag

Ilse Visser ontving dit najaar haar diploma voor de Jongerenwerkersopleiding. Eerder werkte ze geruime tijd in Malawi als Bijbelvertaalster. Haar verlangen is onveranderd: de Bijbel verstaanbaar maken, passend bij context en doelgroep.

Geloof dat meer dan een stukje is

Ondanks dat Ilse uit een familie van predikanten komt, was de studie theologie die ze na haar middelbare school ging volgen, niet haar eerste keus. Als kind droomde ze ervan dierenarts te worden. Dat paste ook bij haar verdere levensinstelling, waarin geloof onmiskenbaar aanwezig, maar niet allesbepalend was.
‘Ik verwachtte een aangenaam, comfortabel leven te gaan opbouwen, met ruimte voor geloof, maar meer aan de zijlijn.’ Dat veranderde in een kerkdienst die ze tijdens haar examenjaar bezocht. ‘Daar werd ik uitgedaagd door de vraag: mag geloof meer dan een stukje zijn? Mag het me helemaal in beslag nemen? Ook werd gezegd: zou theologie niet het overwegen waard zijn?’ Het maakte deze studie opeens een logische keuze.

Tijdens haar jaren in Leiden, vanaf 2002, werd Ilses interesse gewekt voor taal en cultuur. Ze las over Bijbelvertaalwerk en ontdekte dat veel mensen geen toegang hebben tot de Bijbel in hun eigen taal. Het leidde haar weg richting Malawi. Aansluitend aan haar studie verhuisde ze in 2008 naar dit land. Het werd een uitdagende en vormende tijd waarin ze met lokale kerken en vertalers samenwerkte aan het vertalen van de Bijbel.
‘Die tijd is aan alle kanten waardevol geweest. Het heeft me enorm gevormd. Ik leerde nieuwe dingen over geloven, over dankbaarheid, maar ook over Bijbellezen. Bepaalde situaties in Malawi liggen bijvoorbeeld dicht aan tegen hoe het eraan toe ging in Bijbelse tijden. In Nederland is daar meer afstand toe. Denk bijvoorbeeld aan dagelijks brood, dat is daar een zorg. Maar ook het verhaal over de storm op het meer kwam tot leven. Zo’n meer was daar ook, met vissersbootjes, waar stormen best spannend konden zijn.’

‘God is goed, altijd. Altijd, God is goed’

Tegenwoordig woont Ilse weer in Nederland. Het Bijbelvertaalwerk in Malawi kon zo’n tien jaar geleden worden afgerond, waardoor een terugkeer logisch was. Toch werkt wat ze geleerd heeft in het buitenland nog steeds door. ‘De mensen in Malawi leven bij de dag. Ze zijn dankbaar, ondanks de omstandigheden. Elke kerkdienst wordt begonnen met: God is goed, altijd. Altijd, God is goed. In Nederland zijn meer vragen en twijfels. Wat ik zag in Malawi heeft iets gedaan met mijn ‘mindset’, met mijn geloof.’

Ook na haar tijd in Malawi is Ilse nog jaren betrokken geweest bij Bijbelvertaalwerk. Zo werkte ze onder andere mee aan de revisie van de Nieuwe Bijbelvertaling. Deze wetenschappelijke manier van werken met de Bijbel was prachtig, maar tegelijkertijd was er de wens bij Ilse om dat ook op meer persoonlijk niveau te doen. ‘Op een gegeven moment had ik echt wel het verlangen om me in eigen cultuur en taal bezig te houden met de Bijbel. En dan vooral met jonge generaties.’

Een opleiding met breedte en ervaring

Om zich hierin meer te bekwamen, volgde ze de Jongerenwerkersopleiding van het Evangelisch College. Dit bood haar precies wat ze zocht. ‘Wat we me vooral aansprak was dat je in ieder vak – van pastoraat tot visie en beleid – de lesstof leert relateren aan wat je al weet én waar je nu mee bezig bent. Iedere student brengt zijn eigen situatie in. Ik een studie theologie, het Bijbelvertaalwerk en op dat moment kerkelijk jongerenwerk. Een ander een sociale opleiding en nu bezig in het straatwerk met jongeren. Er is een brede mix van kennis en ervaring. Dat is heel krachtig!’

In de Jongerenwerkersopleiding vind je een brede mix aan kennis en ervaring. Dat is heel krachtig!

Ook merkte Ilse dat het fijn is mensen te ontmoeten die hetzelfde soort werk doen, werk dat je vaak alleen doet. Met elkaar, en met een mentor die twee jaar met je oploopt, leg je dan steeds een mooie basis om in je eigen context weer aan de slag te gaan. En, zegt ze: ‘in jongerenwerk komen zo veel verschillende dingen voorbij. Het ene moment heb je contact met jongeren, het volgende zit je met maatschappelijke organisaties om tafel. Die volle breedte zit in de opleiding. Na twee jaar heb je echt een heel volledig pakket op zak.’

Een boeiend gesprek rond een open Bijbel

Van de Bijbel vertalen tot het werken met jongeren. Voor Ilse is de Bijbel de rode draad door haar (werkende) leven heen, een bron om uit te putten. ‘Ik ga graag de Bijbel lezen met jongeren. Als dat boek opengaat, komen er altijd boeiende gesprekken op gang. En net als in mijn eerdere werk, vraagt het om een verstaalslag. Je moet een brug slaan tussen die tijd en cultuur en nu. Wat ik mooi vind aan jonge generaties is de authenticiteit, de eerlijkheid. Het is rechttoe, rechtaan. Dat daagt mij zelf uit, maar het raakt me ook. Ik zie jongeren struggelen. Ik herken dat uit mijn eigen jonge leven, richting volwassenheid. Dan helpt het als mensen met je mee lopen. Ik gun jongeren zulke mensen en ik hoop dat ik er zelf één kan zijn!’